Znieczulenie to kluczowy element współczesnej medycyny, który umożliwia przeprowadzanie skomplikowanych zabiegów chirurgicznych oraz procedur diagnostycznych bez odczuwania bólu przez pacjenta. W zależności od rodzaju zabiegu, stanu zdrowia pacjenta oraz innych czynników, stosuje się różne rodzaje znieczuleń, które różnią się mechanizmem działania, sposobem podania oraz zakresem i czasem trwania.

Rodzaje znieczuleń operacyjnych

1. Znieczulenie ogólne, czyli narkoza, to stan głębokiego uśpienia i odwracalnej utraty świadomości. Podczas narkozy pacjent nie jest w stanie samodzielnie oddychać, nie reaguje również na żadne zewnętrzne bodźce, takie jak ból i dotyk. Narkozę można podawać pacjentowi na 3 różne sposoby: wziewne, dożylnie, w sposób złożony.

• znieczulenie wziewne – polega na podawaniu pacjentowi środków znieczulających w postaci gazów przez drogi oddechowe. Znieczulenie jest wdychane przez pacjenta, zazwyczaj za pomocą maski lub rurki intubacyjnej, co powoduje stopniowe wprowadzenie w stan głębokiego snu i utratę świadomości. Znieczulenie wziewne jest powszechnie stosowane podczas operacji, szczególnie w zabiegach długotrwałych, ponieważ pozwala na precyzyjną kontrolę głębokości znieczulenia. Jedną z głównych zalet znieczulenia wziewnego jest możliwość szybkiego odzyskania przytomności po zakończeniu operacji, co jest szczególnie ważne w przypadku pacjentów, u których wymagana jest szybka ocena stanu neurologicznego po zabiegu;
• znieczulenie dożylne – polega na wprowadzeniu środków znieczulających przez żyłę. Zastosowanie tego rodzaju znieczulenia pozwala na precyzyjne i szybkie wywołanie efektu znieczulenia. Znieczulenie dożylne jest często wykorzystywane w zabiegach ambulatoryjnych, które wymagają krótkotrwałego znieczulenia oraz w procedurach, w których szybkie odzyskanie przytomności jest kluczowe;
• znieczulenie złożone – jest najczęściej wykorzystywaną metodą narkozy. Polega na zastosowaniu zarówno leków wziewnych, jak i dożylnych. Znieczulenie złożone jest często wybierane w przypadkach, gdy konieczne jest dostosowanie znieczulenia do specyficznych potrzeb pacjenta, np. w przypadku osób starszych lub chorych ze współistniejącymi schorzeniami.

2. Znieczulenie przewodowe polega na podaniu środka znieczulającego w konkretny nerw, tym samym blokowane jest przewodzenie impulsów bólowych do określonej części ciała. Znieczulenie przewodowe dzieli się na:
   • zewnątrzoponowe – metoda ochrony przed bólem okołoporodowym. Polega na wprowadzeniu środka znieczulającego do przestrzeni zewnątrzoponowej, znajdującej się wokół rdzenia kręgowego;
   • podpajęczynówkowe – polega wprowadzeniu leki znieczulającego bezpośrednio do płynu mózgowo-rdzeniowego znajdującego się w worku oponowym;
   • blokada nerwów obwodowych – w tej technice środek znieczulający jest wstrzykiwany w pobliże głównych nerwów lub splotów nerwowych, co powoduje zablokowanie bólu w konkretnych kończynach lub obszarach ciała.
3. Znieczulenie miejscowe polega na zablokowaniu odczuwania bólu w ściśle określonym obszarze ciała przy jednoczesnym zachowaniu pełnej świadomości pacjenta. Jest to jedna z najczęściej stosowanych technik znieczulenia, szczególnie w drobnych zabiegach chirurgicznych, stomatologii, dermatologii oraz w niektórych procedurach diagnostycznych. W przypadku znieczulenia miejscowego można wyróżnić różne rodzaje:

• powierzchniowe – polega na podaniu na powierzchnię skóry żelu lub aerozolu;
• nasiękowe – charakteryzuje się dużą obojętnością leku przy małym jego stężeniu;
• odcinkowe żylne, blok Biera – wykorzystywane w przypadkach repozycji złamań w obrębie przedramienia i ręki.

Źródło: mp.pl, fizjoterapeuty.pl, otolaryngolodzy24.pl