Kolano skoczka (ang. jumper’s knee) – entezopatia więzadła rzepki – to przeciążeniowe schorzenie kolana, najczęściej spotykane u osób aktywnych fizycznie – szczególnie u sportowców uprawiających dyscypliny z częstymi wyskokami np. koszykówka, siatkówka czy lekkoatletyka. Warto pamiętać, że brak postępowania rehabilitacyjnego może doprowadzić nawet do zerwania więzadła.

Kolano skoczka – przyczyny

Głównym mechanizmem powstawania kolana skoczka jest powtarzające się przeciążenie ścięgna mięśnia czworogłowego uda oraz więzadła rzepki w miejscu ich przyczepu do kości piszczelowej.

Do czynników ryzyka należy wymienić:

• intensywny trening skocznościowy lub siłowy,
• niewłaściwa technika skoków/lądowania,
• zbyt twarde podłoże do ćwiczeń,
• brak rozgrzewki i rozciągania,
• osłabione mięśnie ud i pośladków,
• nierówna długość kończyn lub wady postawy.

Stopnie uszkodzenia kolana skoczka

Kolano skoczka można sklasyfikować według stopnia nasilenia objawów, które pogłębiają się wraz z postępem choroby:

I stopień – Ból o charakterze kłującym lokalizuje się w okolicy podrzepkowej i pojawia się po wysiłku fizycznym, ustępując po kilku godzinach odpoczynku. Dodatkowo może wystąpić uczucie pełności, ucisku oraz niestabilności kolana.

II stopień – Ból rozpoczyna się wraz z rozpoczęciem aktywności fizycznej, ale ustępuje w jej trakcie. Nasila się przy przysiadach i prostowaniu kolana przeciw oporowi. Tkliwość pojawia się u szczytu rzepki.

III stopień – Dolegliwości bólowe są obecne przez cały czas trwania wysiłku i skutecznie uniemożliwiają jego kontynuację.

IV stopień – Dochodzi do znacznego uszkodzenia, w tym naderwania lub zerwania więzadła rzepki. Ból występuje nawet w codziennych czynnościach. Towarzyszą mu obrzęk, zgrubienie więzadła oraz postępujące osłabienie i zanik mięśnia czworogłowego uda.

Kolano skoczka – objawy

Najbardziej charakterystyczne objawy to:

• ból w dolnej części rzepki, nasilający się podczas skakania, biegania, wchodzenia po schodach lub klękania;
• tkliwość przy dotyku dolnego brzegu rzepki;
• sztywność kolana po dłuższym odpoczynku;
• w bolesnym miejscu może pojawić się obrzęk;
• postępujące ograniczenie sprawności – w zaawansowanym stadium ból może występować także w spoczynku.

Początkowo ból więzadła rzepki występuje tylko po zakończonej aktywności, następnie ze zmienną intensywnością może pojawiać się także w trakcie uprawiania sportu.

Diagnostyka kolana skoczka

Diagnozowanie kolana skoczka, podobnie jak innych schorzeń kolana, może być bardzo skomplikowane. Nie ma standardowej procedury diagnozowania kolana skoczka, ale zwykle zaczyna się od wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego. Następnie stosuje się USG, które umożliwia dynamiczną wizualizację struktur kolana. Zarówno USG, jak i obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI), które w niektórych przypadkach może również zostać zlecone przez lekarza, mogą wykryć zmiany patologiczne w rzepce. Jest to ważne narzędzie dla lekarzy w celu określenia ciężkości schorzenia. Zmiany, takie jak zwapnienie kolana i zwiększona gęstość w macierzy ścięgna rzepki są widoczne na MRI i tomografii komputerowej (TK). Na podstawie czasu trwania objawów i topografii rozróżnia się cztery stopnie uszkodzenia: od najłagodniejszego (ból tylko po wysiłku) do najcięższego (stały ból i ryzyko zerwania ścięgna rzepki).

Kolano skoczka – leczenie

Diagnostyka kolana skoczka, podobnie jak innych schorzeń w obrębie stawu kolanowego, może być procesem złożonym i wieloetapowym. Choć nie istnieje jeden standard postępowania, diagnostykę zazwyczaj rozpoczyna się od dokładnego wywiadu medycznego i badania fizykalnego. W kolejnym etapie pomocne są badania obrazowe – szczególnie ultrasonografia (USG), która pozwala na dynamiczną ocenę struktur ścięgna rzepki, oraz rezonans magnetyczny (MRI), wykorzystywany w celu wykrycia bardziej zaawansowanych zmian, takich jak zwapnienia lub zwiększona gęstość w obrębie ścięgna.

Zależnie od czasu trwania objawów i ich lokalizacji, wyróżnia się cztery stopnie zaawansowania kolana skoczka – od łagodnych (ból po wysiłku) po ciężkie postacie z ciągłym bólem i ryzykiem zerwania ścięgna. Ze względu na niespecyficzne objawy, kolano skoczka należy różnicować z innymi jednostkami chorobowymi, m.in.:

• chorobą Osgooda-Schlattera,
• zespołem rzepkowo-udowym,
• uszkodzeniem łąkotek,
• zapaleniem kaletki,
• podwichnięciem lub zwichnięciem rzepki,
• chondromalacją rzepki,
• zespołem ciała tłuszczowego podrzepkowego.

Metody leczenia kolana skoczka

Leczenie farmakologiczne

Leki przeciwzapalne stosuje się głównie w początkowym etapie urazu, aby złagodzić ból i ograniczyć stan zapalny. Nie usuwają one jednak przyczyny kontuzji, a jedynie łagodzą jej objawy.

Zimne okłady i masaże

Stosowanie lodu oraz masaż tkanek głębokich pomaga zahamować postęp mikrourazów i wspiera proces regeneracji więzadła rzepki.

Taping

Kinesiotaping, czyli aplikacja elastycznych taśm, zapewnia dodatkową stabilizację stawu kolanowego i wspomaga leczenie.

Kinezyterapia

Po ustąpieniu ostrych objawów wdraża się ćwiczenia rehabilitacyjne: rozciągające (np. mięsień czworogłowy, pośladkowe, pasmo biodrowo-piszczelowe) oraz stabilizujące. Ważnym elementem terapii są ćwiczenia ekscentryczne, polegające na kontrolowanym wydłużaniu mięśni pod napięciem.

Źródło:

https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/271655,kolano-skoczka

https://fizjotechnologia.com/jednostki-chorobowe/bol-wiezadla-rzepki-kolano-skoczka.html#